Tijd
Het jaar loopt ten einde en dat maakt Barry een tikje filosofisch. Terugblikkend concludeert hij: in woonbotenland is de afgelopen tijd veel veranderd.
Mr. Barry Meruma - Advocaat | Directeur HABITAT advocaten
Met een knipoog naar de Friezen onder ons: de tiid hâldt gjin skoft. De tijd pauzeert niet. Dat is een mooi filosofisch thema, want wat is tijd? Een afspraak, de natuur, de beleving van tijd, het ‘nu’ dat ze bedoelen in mindfulness – zeg het maar.
Met het einde van het jaar in zicht komen als vanzelf reflecties op. Wat hebben we beleefd, geleefd en doorleefd? Voor VLOT was 2021 natuurlijk een bijzonder jaar. We vierden het 10-jarig bestaan van dit magazine en platform, en daar stonden we met recht even bij stil!
Al 10 jaar is oprichter en hoofdredacteur Renate een vrolijke en actieve verbindende factor in woonbotenland. Zowel zij als dit blad zijn niet meer weg te denken uit ons leven. En VLOT is een boom die lekker doorgroeit – met tegenwoordig ook een eigen, specialistische verzekeringspolis enkel voor woonboten en een nieuw portal om de woonboot van je dromen te vinden. Wie weet wat er nog volgt!
EXCUSES AANBIEDEN
In die 10 jaar is in woonbotenland sowieso veel gebeurd. Woonboten zijn voor de wet officieel drijvende bouwwerken geworden. Dat heeft gezorgd voor nieuwe regelgeving – en helaas ook voor nieuwe juridische onduidelijkheden. Cor Goudriaan, mijn voorganger in deze rubriek, leverde bijdragen aan de verduidelijking en vernieuwing van het woonbotenrecht. Hij maakte zich met name hard voor betere huurbescherming. En met succes: een wetswijziging ligt nu al jaren klaar, al moet de Tweede Kamer er nog steeds een definitieve klap op geven. Cor zelf geniet inmiddels van zijn welverdiende pensioen.
Onlangs leerde de tijd ons óók dat de Nederlandse rechtspraak niet onfeilbaar is. De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bood zijn excuses aan, nadat ernstige systeemfouten in de recht- spraak aan het licht kwamen. Bij ons, praktijkmensen, bestond al langer het gevoel dat de rechter vaak de overheid het voordeel geeft. Er heerst een sentiment dat rechters te weinig aandacht hebben voor de belangen van burgers die geconfronteerd worden met belastende besluiten van de overheid.
GOEDE HOOP
Het besef dat ook de rechter fouten kan maken, veroorzaakte een schok die binnen de rechtspraak nog steeds nadreunt. Het brengt ook een nieuw denken op gang.
Steeds meer experts pleiten voor een meer gelijkmatige belangenafweging, en de rechterlijke toetsing daarvan. ‘Responsief bestuursrecht’, noemen we dat. De overheid laat haar ‘see you in court’-mentaliteit los. In plaats daarvan zoeken overheid en burgers samen op een gelijkwaardige manier naar oplossingen voor hun geschillen.
Althans, dat is de denkrichting. De uitvoering is natuurlijk niet makkelijk. Vaak verlopen zulke processen moeizaam, zeker in het begin. Toch heb ik goede hoop op een nieuwe tijd. Het is belangrijk dat we – ondanks alles – blijven vertrouwen in de overheid en in onze rechtspraak.
KOEK EN EI
Ondanks de schrijnende gevallen waarover je nog steeds hoort, is de wetgeving rondom woonboten er de afgelopen jaren flink op vooruit gegaan. Waterwonen is steeds meer gelijkgesteld aan wonen op het land. In veel nieuwe bestemmingsplannen zijn ligplaatsen volwaardig opgenomen, met respect voor bestaande en historisch gegroeide situaties.
Dat wil niet zeggen dat alles koek en ei is. Ik maak me oprecht zorgen over de juridische kwetsbaarheid van woonbootbewoners die nog een oude huurovereenkomst hebben. Vaak zien we dat oorspronkelijke verhuurders jaren geleden een slechte, tijdelijke huurovereenkomst lieten opmaken met lage huurprijzen. Die afspraken zijn inmiddels overgedragen op nieuwe eigenaren, die een stuk zakelijker instelling hebben. Ook overheden zijn wakker geworden. Steeds vaker sturen ze aan op hogere huuropbrengsten voor het gebruik van een ligplaats en oever.
In zulke situaties de verschillende belangen bij elkaar brengen, in alle redelijkheid en met respect, is nog een stevige uitdaging. Huurovereenkomsten zullen moeten worden vernieuwd, en dat zal in veel gevallen gaan betekenen dat woonbootbewoners duurder uit zijn dan ze gewend zijn.
Bij een boerderij op een perceel tussen Monnickendam en Broek in Waterland zag ik een groot getimmerd bord in het veld, met de tekst: de tijd zal het leren. Zo is het. We gaan het zien! •
Als woonbootadvocaat schrijft Barry Meruma regelmatig juridische artikelen voor het woonboten magazine VLOT.